متخصصین ارتودنسی نه تنها نیازهای کاربردی و زیبایی بیماران تمام سنین با انواع مشکلات دهانی و سیستمیک را برآورده می‌کنند، بلکه در حال حاضر سایر انواع درمان‌های توان‌بخشی دهانی با پیچیدگی‌های متفاوت را نیز انجام می‌دهند. در هنگام برنامه ریزی برای ارتودنسی، و حتی قبل از شروع درمان، زمانی که انتظارات و پیش بینی‌های بیمار هنوز در حال بررسی هستند، بیماران سوالاتی در مورد بهترین زمان و بهترین روش سفید کردن دندان می‌پرسند. داشتن دندان‌های سفید و سالم بیش از یک نیاز اجتماعی، یک نیاز فردی است.
به طور کلی، در درمان‌های بالینی، سفید کردن دندان باید قبل از درمان‌های ترمیمی و توان‌بخشی انجام شود زیرا درمان‌های ترمیمی و توان‌بخشی با توجه به رنگ حاصل پس از سفید کردن دندان انجام می‌شود. دندان‌ها و فضاهای از دست رفته با توجه به اجزای لبخند در آینده، بازسازی و ترمیم می شوند.
اما در ارتودنسی، بجز در موارد خاص با اهداف ویژه، سفید کردن دندان باید پس از برداشت ابزار ارتودنسی انجام شود.
این مقاله، با توجه به الگوهای درمان ارتودنسی، اقدامات احتیاطی، توضیحات و جهت‌گیری‌های مربوط به بهترین زمان برای سفیدسازی دندان را توضیح می‌دهد.
چرا سفیدسازی دندان باید پس از درمان ارتودنسی انجام شود؟
پس از اتمام درمان ارتودنسی، تمام سطح تاج به صورت رو باز آماده دریافت ماده سفید کننده می‌شوند. با وجود این، نتایج اولیه‌ی درمان ممکن است کاملا یکنواخت نباشد زیرا برخی از دندان‌ها نیاز به درمان‌های دیگری نیز دارند. عدم یکنواختی نتیجه‌ی اولیه‌ی درمان به این دلیل است که رنگ و ساختار تمام دندان‌ها یکسان نیست، مخصوصا حجم، ضخامت و سطح کانی سازی تمام عناصر موجود در مینای دندان یکسان نمی‌باشد. در برخی موارد، پس از برداشت ابزار ارتودنسی، ممکن است سطوح زیر براکت‌ها رنگ و سطح ناهماهنگی داشته و اجزای رزین به مینای دندان چسبیده باشند. این سطوح باید توسط روش‌های ترمیمی سایشی هموار شده و یا مجدد کانی سازی شوند تا رنگ و سطح یکسانی پیدا کنند.
علاوه بر این، پس از برداشت ابزارهای ارتودنسی، باید نواحی داخلی دهان اصلاح شوند. التهابات نادر موضعی باید رفع شده و پلاک دندان کنترل شود. پس از دو یا چهار هفته، این اصلاحات باعث ایجاد فضای دهانی مناسب برای سفیدسازی موثر و یکنواخت می‌شوند. پلاک دندان، رسوبات و اجزای رزین مانع عملکرد ماده سفید کننده بر روی مینای دندان می‌شوند. در مواردی که ماده سفید کننده به طور اتفاقی به قسمت‌هایی از لثه برسد، وجود التهاب در لثه‌ها باعث تضعیف لثه می‌شود.
چرا سفید کردن دندان نباید قبل از درمان ارتودنسی انجام شود؟ یا آیا سفید کردن دندان باید قبل از درمان ارتودنسی انجام شود؟ سفید کردن دندان چه زمانی باید انجام شود؟
در درمان ارتودنسی، ممکن است دندان‌ها اینترود یا اکسترود شده و قسمت‌هایی که قبلا در اثر در نیامدن یا رشد دندان‌ها در محل نامناسب توسط لثه پوشانده شده بود (مشکلی که در دندان‌های کانین ماگزیلاری بسیار دیده می‌شود)، اکنون روباز شوند. اگر سفید کردن دندان قبل از درمان ارتودنسی انجام شود، ماده سفید کننده به قسمت‌های پوشیده شده توسط لثه یا قسمت‌هایی که با دیگر دندان‌ها در تماس است نخواهد رسید. این فضاها پس از درمان ارتودنسی در معرض دید قرار خواهند گرفت و در نتیجه رنگ متفاوتی خواهند داشت.
ماده سفید کننده شامل محلول‌های اسیدی هیدروژن پروکسید است که بر روی دندان‌ها اثر می‌گذارد. این محلول‌ها بر سطح مینای دندان اثر گذاشته و باعث ایجاد منافذی روی مینای دندان می‌شوند. همزمان، یا کمی پس از نصب براکت‌ها، یک حمله اسیدی نیاز است تا اجازه دهد ماده رزین هنگام قرارگیری روی تاج دندان به مینای دندان برسد، که در این صورت ساختار قسمتی از مینای دندان که زیر این سطوح قرار می‌گیرد ضعیف خواهد شد. زمانی که براکت‌ها برداشته شوند، سطح مینای دندان نیز جدا شده و به دندان آسیب می‌رساند.
ترمیم رزین باعث افزایش تراوش ناشی از تاثیر کاهش کانی سازی و توان نفوذپذیری پراکسید هیدروژن می‌شود. بنابراین، تفاوتی بین رزین و براکت روی سطح مینای دندان وجود نداشته و جداسازی آنها به آسانی انجام می‌شود. همچنین، اسیدهای باکتریایی پلاک دندان جمع شده و فعال باقی مانده و باعث ایجاد ضایعات موضعی سفید رنگ در زیر براکت‌ها می‌شوند، مخصوصا اگر بیمار مراقب بهداشت دهان خود نباشد. قسمت روباز تاج، که در آن مینای دندان منافذ بیشتری دارد، در اثر قرارگیری بیشتر در براکت‌ها و دیگر ابزارهای ارتودنسی، بیشتر در معرض تشکیل پلاک‌های قوی‌تر دندانی قرار دارد.
اما آیا چنین کاری ممکن است؟ و چه زمانی باید انجام شود؟
ممکن است در اولین جلسات سفیدسازی در اثر تاثیر تمیز کنندگی ناشی از نفوذ پراکسید هیدروژن به کوچک‌ترین منافذ همچون لاماها، ترک‌ها یا تو رفتگی‌های طبیعی و قسمت‌های نامنظم مینای دندان، ظاهر دندان‌ها کمی بهبود یابد. رنگدانه‌های موجود در این قسمت‌های نامنظم در جلسات اول سفید سازی دندان از بین برده می‌شوند. چنین بهبودی ممکن است در بیمار انگیزه‌ای به وجود آورد که درمان بلند مدت ارتودنسی را تحمل کند. اما باید توجه کرد که سفیدسازی با هدف ایجاد انگیزه باید بسیار کوتاه و مختصر باشد. به علاوه، کاربرد این نوع سفیدسازی نیز باید توسط یک متخصص ماهر کنترل شود.
دلیل دیگر برای سفید کردن دندان قبل از درمان ارتودنسی ممکن است دلیل حرفه‌ای باشد، مخصوصا اگر توجه شود که در اکثر موارد، ظاهر بر محتوای نظری یا فلسفی متقاضیان غلبه دارد. در مورد مدل‌های عکاسی یا دیگر حرفه‌هایی که تصویر از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد، فرد باید دندان‌های سفید و تمیزی داشته باشد. همین موضوع زمانی که بیماران بخواهند در مصاحبه‌های شغلی یا دیگر مراحل انتخابی مربوط به یک شغل یا فرصت‌های هنری شرکت کنند نیز صادق است.
چرا سفید کردن دندان نباید در حین درمان ارتودنسی انجام شود؟ یا آیا این کار باید در حین درمان ارتودنسی انجام شود؟ چه زمانی؟
ایجاد منافذ و پری کیماتا روی مینای دندان با یک روش کنترل شده و یکنواخت در مناطق زیر براکت اتفاق نمی‌افتد، حتی اگر نفوذ بین رزین تثبیت کننده و تاج دندان امکان پذیر باشد.
قسمت‌های پنهان شده در زیر لثه یا قسمت‌هایی که با دیگر دندان‌ها در تماس هستند ماده سفید کننده را مانند دیگر قسمت‌ها دریافت نخواهند کرد. اگر سفید کردن در حین ارتودنسی انجام شود، احتمال ایجاد لکه یا ناهماهنگی‌هایی در رنگ و سطح دندان پس از برداشت براکت زیاد خواهد بود و از نظر هزینه نیز این کار در موارد عادی مقرون به صرفه نخواهد بود.
ترمیم‌های رزین باعث افزایش تراوش ناشی از تاثیر کاهش کانی سازی و توان نفوذ پذیری پراکسید هیدروژن می‌شود. بنابراین، تفاوتی بین رزین و براکت روی سطح مینای دندان وجود نداشته و جداسازی آنها به آسانی انجام می‌شود. اسیدهای باکتریایی پلاک دندان جمع شده و فعال باقی مانده و باعث ایجاد ضایعات موضعی سفید در زیر براکت‌ها می‌شوند، مخصوصا اگر بیمار مراقب بهداشت دهان خود نباشد. قسمت روباز تاج، که در آن مینای دندان منافذ بیشتری دارد، در اثر قرارگیری بیشتر در براکت‌ها و دیگر ابزارهای ارتودنسی بیشتر در معرض تشکیل پلاک‌های قوی‌تر دندانی قرار دارد.
اما آیا چنین کاری ممکن است؟ و چه زمانی باید انجام شود؟
در موارد خاص، باید بی نظمی‌های رنگی بین براکت‌ها، دندان‌ها و ابزارهای ارتودنسی را اصلاح کرد زیرا از اولین جلسه‌ی سفید کردن دندان، ظاهر دندان‌ها به خاطر خاصیت تمیز کنندگی پراکسید هیدروژن که در کوچک‌ترین منافذ مانند لاماها، ترک‌ها یا تورفتگی‌های طبیعی و قسمت‌های نامنظم مینای دندان نفوذ می‌کند، کمی بهبود می‌یابد.
ظاهر زیبا و تمیز ابزارهای ارتودنسی باعث ایجاد انگیزه در بیمار می‌شود تا بتواند دوره‌ی درمان طولانی مدت ارتودنسی را تحمل کند. اما باید توجه کرد که سفیدسازی با هدف ایجاد انگیزه باید بسیار کوتاه و مختصر باشد. زمانی که هدف، سفید کردن دندان‌ها با وجود براکت‌های ثابت باشد، باید دقت کرد که احتمال ایجاد لکه یا ناهماهنگی‌هایی در رنگ و سطح دندان پس از برداشت براکت زیاد خواهد بود.
به علاوه، مینای دندان سفید شده، ساختار ضعیف‌تری دارد. در موارد عادی، هنگامی که براکت برداشته می‌شود، مینای سطح دندان نیز برداشته می‌شود. اما مشخص نیست که اگر مینای دندان سفید شده باشد سطح بیشتری از مینای دندان با براکت برداشته می‌شود یا خیر.
دلیل دیگر برای سفید کردن دندان قبل یا در حین درمان ارتودنسی ممکن است دلیل حرفه‌ای باشد، مخصوصا اگر توجه کنیم که در اغلب موارد ظاهر بر محتوای عقلانی یا احساسی متقاضیان غلبه دارد.
در مورد مدل‌های عکاسی یا دیگر حرفه‌هایی که تصویر از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد، فرد باید دندان‌های سفید و تمیزی داشته باشد. همین موضوع زمانی که بیماران بخواهند در مصاحبه‌های شغلی یا دیگر مراحل انتخابی مربوط به یک شغل یا فرصت‌های هنری شرکت کنند نیز صادق است. استفاده از ابزارهای ارتودنسی به تنهایی بر ایجاد ظاهری که کارفرمایان از کارمندان انتظار دارند تاثیری ندارد اما اگر کارمندان دندان‌های سالم و بدون پلاک یا لکه‌های رنگی که باعث زشتی طرح لبخند می‌شود داشته باشند، از استخدام محروم نخواهند شد.
