کرونا ویروس‌ها (کووید) خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که عامل بروز بیماری در حیوانات یا انسان‌ها به شمار می‌آیند. کرونا ویروس‌های شناخته شده متعددی وجود دارند که موجب مبتلا شدن انسان‌ها به عفونت‌های تنفسی مختلف از سرماخوردگی معمولی گرفته تا بیماری‌های شدیدتری مانند سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS) و سندرم تنفسی حاد شدید (SARS) میشوند. جدیدترین نوع کرونا ویروس کشف شده عامل ابتلا به بیماری کرونا ویروس کووید ـ 19 (COVID-19) است.
سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، ناراحتی‌های قلبی یا دیابت بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به بیماری جدی قرار دارند. تقریباً دو درصد از بیماران مبتلا به کرونا ویروس جان خود را در اثر این بیماری از دست می‌دهند. افرادی که با علائم تب، سرفه و مشکل تنفسی مواجه میشوند، باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنند.
کرونا ویروس کووید ـ 19 چیست؟
کووید ـ 19 نوعی بیماری عفونی است که جدیدترین نوع کشف شده کرونا ویروس، عامل ابتلا به آن است. این بیماری و ویروس جدید تا قبل از آن که این بیماری در دسامبر 2019 در ووهان چین شیوع پیدا کند، ناشناخته بود.
علائم کرونا ویروس 2019
تب، خستگی و سرفههای خشک شایعترین علامت آلوده شدن به کرونا ویروس چینی است. برخی بیماران با علائمی مانند درد، گرفتگی بینی، آب ریزش بینی، گلو درد یا اسهال نیز مواجه میشوند. علائم ویروس کرونا معمولاً خفیف است و به تدریج شروع میشود. برخی افراد به کرونا ویروس آلوده میشوند، اما دچار هیچ گونه علائمی نمیشوند و حال عمومیشان نیز مساعد است. تقریباً 80 درصد افرادی که به ویروس کرونای چینی آلوده میشوند، بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابند. از هر شش بیمار مبتلا به کرونا ویروس فقط بیماری یک نفر جدی میشود و دچار مشکل تنفسی میشود.
راههای انتقال کرونا ویروس
افراد ناقل ویروس کرونا میتوانند این ویروس را به دیگران انتقال دهند. بیماری کرونا ویروس از طریق قطرات کوچکی که از بینی یا دهان هنگام سرفه کردن یا بازدم بیماران مبتلا به کرونا ویروس خارج میشود، به دیگران سرایت میکند. این قطرات روی اشیاء و سطوح اطراف ناقل ویروس مینشیند. حال اگر فردی این سطوح را لمس کند و دست آلوده را به چشمها، بینی یا دهانش بزند، ویروس کرونا به او منتقل میشود. به علاوه اگر فردی قطراتی را که هنگام سرفه کردن یا بازدم بیمار مبتلا به ویروس کرونا در هوا پخش میشود، تنفس کند، ممکن است به ویروس کرونای چینی آلوده شود. به همین دلیل لازم است از افراد بیمار حداقل یک متر فاصله بگیرید.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در حال انجام پژوهش‌های مستمر درباره روشهای انتقال کرونا ویروس است و یافته‌های به روز خود را به طور پیوسته منتشر میکند.
آیا کرونا ویروس 2019 می‌تواند از طریق هوا منتقل شود؟
مطالعاتی که تا به امروز انجام شده است، نشان می‌دهد که ویروس عامل بیماری کووید ـ 19 عمدتاً از طریق تماس با قطرات تنفسی فرد آلوده منتقل میشود و ویروس کرونا هوابرد نیست.
آیا کرونا ویروس از فردی که علامتی ندارد به دیگران منتقل میشود؟
قطراتی که از مجاری تنفسی بیمار هنگام سرفه کردن خارج میشود، روش اصلی انتقال بیماری کرونا ویروس چینی است. خطر مبتلا شدن به کرونا ویروس 2019 از فردی که هیچ علامتی ندارد، بسیار پایین است. البته بسیاری از بیماران آلوده به کرونا ویروس چینی صرفاً علائم خفیفی را تجربه میکنند؛ علائم کرونا ویروس به ویژه در مراحل اولیه بیماری شدید نیست. بنابراین احتمال دارد که بیماری از فردی که فقط سرفههای خفیف دارد و اصلاً احساس کسالت نمی‌کند به دیگران سرایت کند. سازمان جهانی بهداشت در حال مطالعه در زمینه دوره انتقال کرونا ویروس کووید ـ 19 است و یافته‌های جدید خود را به طور پیوسته منتشر میکند.
ممکن است در اثر تماس با مدفوع فرد بیمار به کرونا ویروس آلوده شوم؟
احتمال انتقال کرونا ویروس از طریق مدفوع فرد آلوده پایین است. هرچند بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که کرونا ویروس در بعضی موارد در مدفوع وجود دارد، اما سرایت از طریق مدفوع از روشهای اصلی انتقال کرونا ویروس به شمار نمی‌آید. سازمان جهانی بهداشت در حال تحقیق درباره روشهای انتقال کرونا ویروس 2019 است و جدیدترین یافته‌های خود را به طور پیوسته منتشر میکند. بااین حال چون احتمال انتقال کرونا ویروس چینی از طریق مدفوع وجود دارد، دلیل دیگری وجود دارد که دست‌هایتان را به طور مداوم، پس از استفاده از سرویس بهداشتی و قبل از غذا خوردن بشویید.
چطور می‌توانم از خودم در برابر کرونا ویروس محافظت کنم و از انتقال بیماری جلوگیری کنم؟
روشهای محافظت از خود در برابر پیشگیری از کرونا شامل موارد زیر است:
توصیه‌های پیشگیرانه برای همه
از جدیدترین اطلاعات درباره شیوع کرونا ویروس آگاه باشید و آخرین اخبار را از مراجع معتبر و وزارت بهداشت پیگیری کنید. کرونا ویروس 2019 هنوز عمدتاً مردم چین را درگیر کرده است، البته مواردی از ابتلا به کرونا ویروس در بعضی کشورها از جمله ایران مشاهده شده است. اکثر افرادی که به ویروس کرونای چینی مبتلا میشوند، بیماری خفیفی را تجربه میکنند و بهبود مییابند. در این بین برخی افراد بیماریشان شدیدتر میشود و دچار مشکلات جدی‌تری میشوند. توصیه‌های زیر را برای حفظ سلامتی خود و مراقبت از دیگران در برابر این بیماری مسری رعایت کنید:
- دست‌هایتان را به طور مداوم و کامل با ژل ضدعفونی کننده الکلی تمیز کنید یا با آب و صابون بشویید.
چرا؟ چون ویروس‌هایی که ممکن است روی دست‌هایتان باشد، از طریق شستن دستها با آب و صابون یا با محلول ضدعفونی کننده الکلی از بین می‌روند.
- حداقل یک متر از هر کسی که سرفه یا عطسه میکند، فاصله بگیرید.
چرا؟ چون وقتی کسی سرفه یا عطسه میکند، قطرات مایع کوچکی از بینی یا دهانش خارج میشود که ممکن است حاوی ویروس باشد. اگر بیش از حد به بیمار آلوده به کرونا ویروس نزدیک باشید و او سرفه کند، قطرات حاوی ویروس را تنفس می‌کنید و شما هم مبتلا می‌شوید.
- به چشمها، بینی و دهانتان دست نزنید.
چرا؟ در طول روز دست‌هایتان را به سطوح مختلف می‌زنید و به همین دلیل ممکن است دست‌هایتان آلوده به ویروس باشد. حال اگر دست‌های آلوده را به چشمها، بینی یا دهانتان بزنید، ویروس را به این نقاط منتقل می‌کنید و ویروس از این نقاط می‌تواند وارد بدن شود و بیمارتان کند.
- دقت کنید که خود و اطرافیانتان بهداشت تنفسی را به خوبی رعایت کنید. به عبارت دیگر باید بینی و دهانتان را هنگام سرفه یا عطسه کردن با آرنج خمیده یا دستمال بپوشانید و دستمال استفاده شده را بلافاصله دور بیندازید.
چرا؟ قطراتی که از بینی یا دهانتان هنگام عطسه کردن خارج میشود، حاوی ویروس است. بنابراین اگر بهداشت تنفسی را رعایت کنید، از خود و اطرافیانتان در برابر ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا ویروس کووید ـ 19 محافظت خواهید کرد.
- اگر احساس کسالت می‌کنید، در خانه بمانید. اگر تب و مشکل تنفسی دارید و سرفه می‌کنید، ابتدا با شماره‌های اعلام شده از سوی وزارت بهداشت تماس بگیرید و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.
چرا؟ وزارت بهداشت جدیدترین اطلاعات را درباره موقعیت ناحیه محل سکونتتان دارد. اگر ابتدا با شماره‌های اعلام شده تماس بگیرید، اطلاعات لازم را دریافت می‌کنید و متوجه می‌شوید که کدام مراکز خدمات درمانی را به بیماران مشکوک به کرونا ارائه می‌دهند. عدم مراجعه غیرضروری به بیمارستان برای محافظت از خودتان نیز مفید است و به این ترتیب از سرایت انواع ویروس‌ها و عفونت‌های دیگر در امان می‌مانید.
- اخبار مرتبط با کرونا ویروس 2019 را از مراجع معتبر پیگیری کنید. توصیه‌های پزشکان، مقامات ملی و بهداشت عمومی محلی یا کارفرمایتان را درباره روش محافظت از خود و دیگران در برابر کرونا ویروس جدی بگیرید.
چرا؟ مقامات ملی و محلی از به روزترین اطلاعات درباره کرونا ویروس و شیوع آن در محل سکونتتان اطلاع دارند و میتوانند بهترین و موثرترین توصیه‌ها را برای پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس ارائه دهند.
توصیه‌های پیشگیرانه برای افرادی که در ناحیه‌های شیوع کرونا ویروس هستند یا ظرف 14 روز گذشته به این مناطق سفر کرده‌اند
- اگر احساس کسالت می‌کنید، حتی اگر علائم خفیفی مانند سردرد و آب ریزش بینی خفیف دارید، در خانه بمانید تا کاملاً بهبود بیابید.
چرا؟ تماس نداشتن با دیگران و عدم مراجعه غیرضروری به مراکز درمانی به بهبود عملکرد این مراکز کمک میکند، به علاوه به این ترتیب می‌توانید از خودتان و دیگران در برابر ویروس کرونا و ویروس‌های دیگر محافظت کنید و از ابتلا به این ویروس‌ها یا سرایت آنها پیشگیری کنید.
- اگر تب و مشکل تنفسی دارید و سرفه می‌کنید، به سرعت با پزشک مشورت کنید، چون این علائم می‌تواند نشان دهنده عفونت تنفسی یا عارضه جدی دیگر باشد. ابتدا با پزشک تماس بگیرید و سابقه سفر به مناطق محل شیوع کرونا یا تماس داشتن با مسافران این مناطق را به پزشک اطلاع بدهید.
چرا؟ اگر ابتدا با پزشک تماس بگیرید، ایشان میتوانند شما را به مرکز درمانی مناسب معرفی کنند و با حذف شدن مراجعات غیرضروری خطر انتشار کرونا ویروس چینی و ویروس‌های دیگر نیز کاهش می‌یابد.
احتمال مبتلا شدنم به کرونا ویروس چقدر است؟
خطر مبتلا شدن هر فرد به بیماری کرونا ویروس به محل سکونت وی یا مناطقی که به تازگی به آنها سفر کرده است، بستگی دارد. خطر مبتلا شدن به ویروس کرونا در مناطقی که تعداد قابل توجهی مبتلا به کرونا ویروس 2019 تشخیص داده شده‌اند، بالاتر است. در حال حاضر 99 درصد تمام موارد بیماری ویروس کرونا در چین گزارش شده است و اکثر بیماران نیز ساکن استان هوبی هستند. هرچند متاسفانه این روزها شاهد گسترش شیوع کرونا ویروس در کشورهای دیگر نیز هستیم.
آیا باید نگران مبتلا شدن به کرونا ویروس باشم؟
اگر ویروس کرونا در منطقه محل سکونتتان شیوع نیافته است یا اگر به تازگی به مناطق محل شیوع کرونا سفر نکرده‌اید یا با فردی که به این مناطق سفر کرده است و اکنون بیمار است، تماس نزدیک نداشته‌اید، احتمال آلوده شدنتان به کرونا ویروس در حال حاضر پایین است. بااین حال قابل درک است که در چنین شرایطی مضطرب و نگران شوید. بهترین کار این است که اخبار واقعی را پیگیری کنید تا پس از بررسی واقعیت‌ها بتوانید خطری را که تهدیدتان میکند، تخمین بزنید و اقدامات احتیاطی منطقی و عاقلانه را رعایت کنید. پزشک، وزارت بهداشت و کارفرمایتان منابع قابل اطمینانی برای دریافت اطلاعات دقیق درباره کرونا ویروس و میزان شیوع آن در محل سکونتتان هستند. لازم است که اطلاعات کافی درباره موقعیت محل سکونتتان داشته باشید تا بتوانید اقدامات مناسب را برای پیشگیری از کرونا ویروس انجام بدهید.
اگر ویروس کرونا در منطقه سکونتتان شیوع پیدا کرده است، باید خطر سرایت بیماری را جدی بگیرید و توصیه‌های وزارت بهداشت را به دقت رعایت کنید. هرچند اکثر افرادی که به کرونا ویروس کووید ـ 19 آلوده میشوند، فقط بیماری خفیفی را تجربه میکنند، اما برخی مبتلایان به ویروس کرونا به شدت بیمار میشوند. بیماری کرونا ویروس به ندرت می‌تواند کشنده باشد. سالمندان و افرادی که به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، ناراحتی‌های قلبی یا دیابت مبتلا هستند، در برابر ویروس کرونا آسیب‌پذیرترند.
آیا آنتی بیوتیک برای پیشگیری از ویروس کرونای چینی یا درمان آن مفید است؟
خیر، آنتی بیوتیک تاثیری بر ویروس‌ها ندارد و فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی مفید است. از آنجایی که کووید ـ 19 عامل ویروسی دارد، آنتی بیوتیک اثری بر آن ندارد. به هیچ وجه برای پیشگیری از کرونا ویروس چینی یا درمان آن آنتی بیوتیک مصرف نکنید. آنتی بیوتیک باید فقط طبق تجویز پزشک و برای درمان عفونت باکتریایی مصرف شود.
آیا واکسن، دارو یا درمانی برای ویروس کرونا 2019 وجود دارد؟
تا به امروز هیچ واکسن یا داروی ضدویروس خاصی برای پیشگیری یا درمان کرونا ویروس چینی کشف نشده است. بااین حال بیماران مبتلا به ویروس کرونا باید برای رفع علائم خود تحت درمان قرار بگیرند. افراد دچار بیماری‌های جدی نیز باید بستری شوند. اکثر بیماران با بهره‌مندی از درمان‌های مناسب بهبود مییابند.
پژوهشگران در حال مطالعه برای کشف واکسن و داروهای خاص کرونا ویروس هستند و موثر بودن داروها و واکسن‌های احتمالی در آزمایش‌های بالینی بررسی میشود. سازمان بهداشت جهانی در حال انجام تلاش‌هایی هماهنگ برای تولید واکسن‌ها و داروهای موثر برای پیشگیری و درمان کرونا ویروس است.
موثرترین راه برای محافظت از خودتان و دیگران در برابر کرونا ویروس این است که دست‌هایتان را مرتب بشویید، هنگام سرفه کردن بینی و دهانتان را با آرنج خمیده یا دستمال بپوشانید و از افرادی که سرفه یا عطسه میکنند، حداقل یک متر فاصله بگیرید.
آیا کووید ـ 19 همان سارس است؟
خیر، ویروس عامل کووید ـ 19 و ویروس عامل ابتلا به سندرم تنفسی شدید حاد (سارس)، علی‌رغم متعلق بودن به یک خانواده و داشتن ارتباط ژنتیکی، با هم تفاوت دارند. سارس کشنده‌تر از کرونا ویروس چینی است، اما قدرت سرایت آن کمتر است. سارس از سال 2003 به بعد در هیچ نقطه‌ای از جهان شیوع نیافته است.
استفاده از ماسک برای محافظت از خودم ضروری است؟
استفاده از ماسک برای افرادی که علائم تنفسی مانند سرفه ندارند، ضروری نیست. سازمان جهانی بهداشت ماسک زدن را به افرادی توصیه میکند که علائم کرونا ویروس کووید ـ 19 را دارند یا از بیماران دارای علائمی مانند تب و سرفه مراقبت میکنند. استفاده از ماسک برای پرستاران و پزشکان و افرادی که در خانه یا مراکز دیگر از بیماران مراقبت میکنند، الزامی است.
سازمان جهانی بهداشت توصیه میکند که به روشی معقول و در صورت لزوم از ماسک استفاده کنید تا منابع ارزشمند بیهوده هدر نرود. تنها در صورتی که علائم تنفسی مانند سرفه یا عطسه دارید، مشکوک به ابتلا به کرونا ویروس چینی با علائم خفیف هستید یا از فرد مشکوک به کرونا ویروس نگهداری می‌کنید، از ماسک استفاده کنید. سفر کردن به مناطقی که شیوع کرونا ویروس در آنها گزارش شده است یا تماس نزدیک با افرادی که به این مناطق سفر کرده‌اند و بیمار شده‌اند، احتمال ابتلا به ویروس کرونای چینی را به وجود می‌آورد.
موثرترین روش برای محافظت از خودتان و دیگران در برابر کرونا ویروس این است که دست‌هایتان را مرتب بشویید، بینی و دهانتان را هنگام سرفه کردن با دستمال یا آرنج خمیده بپوشانید و از افرادی که عطسه یا سرفه میکنند، حداقل یک متر فاصله بگیرید. برای دریافت اطلاعات بیشتر به بخش توصیه‌های پیشگیرانه مراجعه کنید.
روش زدن، استفاده، درآوردن و دور انداختن ماسک
به خاطر بسپارید که استفاده از ماسک فقط برای کارکنان مراکز درمانی، پرستاران بیماران و افراد دارای علائم تنفسی مانند تب و سرفه ضروری است.
- دست‌هایتان را قبل از دست زدن به ماسک یا شوینده الکلی یا آب و صابون بشویید.
- ماسک را بردارید و بررسی کنید که سوراخ یا پاره نباشد.
- سمتی که باید بالا قرار بگیرد، همان سمتی است که نوار فلزی دارد. سمت بالا را مشخص کنید.
- دقت کنید که سمت درست ماسک (سمت رنگی) رو به بیرون باشد.
- ماسک را به صورت بزنید. نوار فلزی یا لبه سفت ماسک را فشار بدهید تا ماسک شکل بینی را به خود بگیرد و صورت را بپوشاند.
- پایین ماسک را بکشید تا تمام دهان و چانه را بپوشاند.
- برای درآوردن ماسک لازم است که حلقه‌های لاستیکی را از پشت گوش‌ها بیرون بیاورید و ماسک را دور از صورت و لباس‌هایتان نگه دارید تا با سطوح آلوده ماسک تماس پیدا نکنید.
- ماسک را بلافاصله پس از استفاده در سطل دربسته‌ای بیندازید.
- دست‌هایتان را پس از تماس با ماسک یا دور انداختن آن با شوینده الکلی ضدعفونی کنید یا اگر دست‌هایتان به وضوح کثیف و آلوده است، دستها را با آب و صابون بشویید.
دوره نهفتگی ویروس کرونا چقدر است؟
منظور از “دوره نهفتگی” فاصله‌ای زمانی است که بین آلوده شدن به ویروس و شروع علائم بیماری وجود دارد. دوره نهفتگی ویروس کرونا یک تا چهارده روز برآورد میشود و دوره نهفتگی آن در اکثر موارد پنج روز است. این برآوردها به موازات یافتن داده‌های جدید به روز خواهد شد.
آیا ممکن است کرونا ویروس از منابع حیوانی به انسان منتقل شود؟
کرونا ویروس‌ها خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که بین خفاش‌ها و حیوانات مشترکند. به ندرت پیش می‌آید که این ویروس‌ها به انسان‌ها منتقل میشوند و انسان‌های ناقل ویروس نیز آن را به دیگر همنوعان خود منتقل میکنند. برای مثال ویروس SARS-CoV که در گربه زباد (civet) یافت میشود، توسط شترهای جماز منتقل میشود. منابع حیوانی احتمالی ویروس کرونای کووید ـ 19 هنوز تایید نشده است.
برای محافظت از خودتان در شرایطی مانند رفتن به بازار حیوانات زنده از هر گونه تماس مستقیم با حیوانات و سطوح در تماس با حیوانات خودداری کنید. بهداشت مواد غذایی را همواره رعایت کنید. هنگام آشپزی با گوشت خام، شیر یا دل و جگر مراقب باشید تا آلودگی مواد غذایی خام به شما سرایت نکند و فرآورده‌های حیوانی خام یا نیمه پخته مصرف نکنید.
ممکن است کرونا ویروس از حیوان خانگی به انسان سرایت کند؟
خیر، هیچ گونه شواهدی در دست نیست که نشان بدهد حیوانات خانگی مانند سگ و گربه به ویروس کرونا آلوده شده‌اند یا میتوانند ویروس عامل کووید ـ 19 را به انسان‌ها منتقل کنند.
کرونا ویروس چه مدت بر روی سطوح مختلف زنده می‌ماند؟
دانشمندان مطمئن نیستند که کرونا ویروس چینی چه مدت روی سطوح مختلف زنده می‌ماند، بااین حال به نظر می‌رسد که این نوع کرونا ویروس نیز مانند کرونا ویروس‌های دیگر عمل میکند. مطالعات نشان می‌دهد که کرونا ویروس‌ها چند ساعت تا چند روز روی سطوح باقی می‌مانند ـ مطالعات اولیه درباره ویروس کووید ـ 19 نیز این مطلب را تایید میکند. البته مدت زمان زنده ماندن کرونا ویروس روی سطوح به شرایطی همچون نوع سطح و دما یا رطوبت محیط بستگی دارد.
اگر فکر می‌کنید که سطحی به کرونا ویروس چینی آلوده شده است، آن را با محلول ضدعفونی کننده تمیز کنید تا ویروس از بین برود و از خودتان و دیگران در برابر ویروس محافظت کنید. دست‌هایتان را با محلول ضدعفونی کننده تمیز کنید یا با آب و صابون بشویید. به چشمها، بینی یا دهانتان دست نزنید.
دریافت بسته از مناطق محل شیوع کرونا ویروس خطرناک است؟
خیر، احتمال این که ویروس کرونای چینی از فرد آلوده به بسته‌های تجاری منتقل شود، پایین است و خطر منتقل شدن ویروس کرونا از بسته‌ای که بار زده شده، کیلومترها مسیر را طی کرده و در شرایط و دماهای مختلف قرار گرفته است، از آن هم کمتر است.
برای پیشگیری از کرونا ویروس چه کارهایی را نباید انجام بدهم؟
فعالیت‌های زیر تاثیری در پیشگیری از کرونا ویروس ندارد و می‌تواند مضر هم باشد:
- استعمال دخانیات
- مصرف داروهای گیاهی
- استفاده هم‌زمان از چند ماسک
- خوددرمانی با داروهایی مانند آنتی بیوتیک
درهر حال چنانچه با علائم تب، مشکل تنفسی و سرفه مواجه شدید، به سرعت برای دریافت خدمات درمانی اقدام کنید تا خطر شدیدتر شدن عفونت به حداقل برسد. هنگام مراجعه به پزشک حتماً سابقه سفرهای اخیر خود را به ایشان اطلاع بدهید.
