لبخند زیبا و درخشان به لطف ابداع درمان‌های جدید دیگر یک رویا نیست. بلیچینگ یکی از محبوبترین درمان‌های زیبایی است. رنگ عاجی روشن طبیعی مینای دندان ممکن است به زرد، نارنجی، قهوه‌ای، خاکستری، حتی آبی یا سبز تبدیل شود. از جمله علل تغییر رنگ مینای دندان می‌توان به لکه‌های ناشی از مصرف قهوه و تنباکو، صدمات ناشی از آسیب دیدن پالپ دندان، مصرف آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین یا مقدار زیادی فلوراید در زمان رشد دندان‌ها، ساییدگی ماده نقره‌ای رنگ (آمالگام) به کار برده شده برای پر کردن دندان و ساییدگی تدریجی و طبیعی مینای دندان اشاره کرد.
هرچند بسیاری از لکه‌ها را می‌توان به کمک روش‌های بلیچینگ با موفقیت از بین برد، اما بلیچینگ برای افرادی که دندان‌های حساس دارند یا ریشه دندانشان مشخص است، ناراحت کننده است. تکنیک‌های مختلفی برای انجام بلیچینگ وجود دارد.
انواع لکه های روی دندان
اطلاع از روش‌های مختلف سفید کردن دندان سوال مشترک اغلب بیماران است. تمام بیماران می‌خواهند دندان‌هایی سفیدتر و درخشان‌تر داشته باشند، اما بسیاری از آنها نمی‌دانند که دندان‌هایشان اصلاً چرا تیره شده یا تغییر رنگ داده است. لکه‌های دندانی به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند که هر کدام به روش خاص خود باعث تغییر رنگ دندان می‌شوند و زدودن و سفید کردن آنها نیز باید به روش متفاوتی انجام شود. در ادامه بیشتر با لکه‌ها و تغییر رنگ‌های مختلف دندان آشنا می‌شوید.
لکه‌های خارجی
لکه‌های خارجی لکه‌های سطحی نیز گفته میشود. بعضی لکه‌ها، مانند زرد شدن دندان‌ها و نقاط قهوه‌ای روشن به دلیل مصرف محصولات و خوراکی‌های لکه کننده ایجاد میشود. مصرف قهوه، توتون و بعضی میوه‌ها موجب ایجاد شدن لکه‌های خارجی میشود. این نوع لکه‌ها را می‌توان با سفید کردن تخصصی و استفاده از خمیردندان سفید کننده به حداقل رساند یا از بین برد.
لکه‌های داخلی
لکه‌های داخلی زیر سطح دندان‌ها، یا اصطلاحاً روی عاج ایجاد میشود. این لکه‌ها را با استفاده از فرآورده‌های سفید کننده نمی‌توان به راحتی از بین برد و لکه‌های داخلی معمولاً علامت وجود مشکل بزرگتری هستند. بعضی لکه‌های قهوه‌ای تشکیل شده در عمق دندان پی‌آمد آسیب‌دیدگی، مصرف بیش از حد فلوراید یا پوسیدگی دندان است. اگر لکه‌های داخلی را نتوان با روش‌های سفید کردن دندان از بین برد، لکه‌ها را می‌توان با ونیر دندانی پوشاند.
زرد شدن دندان‌ها
زرد شدن دندان‌ها بخشی طبیعی از زندگی است؛ دندان‌ها به موازات بالا رفتن سن زرد و تیره میشود. همچنین زرد شدن دندان‌ها می‌تواند نتیجه براکسیسم یا دندان قروچه مزمن باشد. لایه عاج دندان به مرور زمان و به طور پیوسته ضخیم میشود، این تغییرات به زرد شدن دندان‌ها می‌انجامد. وقتی استرس و فشار در نتیجه دندان قروچه به دندان‌ها وارد میشود، عاج در واکنش به این فشار به سرعت تشکیل میشود.
لکه‌های سفید
ایجاد شدن لکه‌های سفید روی سطح دندان معمولاً علامت مراحل ابتدایی پوسیدگی دندان است. لکه سفیدرنگ در مقایسه با بقیه دندان مات و فرورفته به نظر می‌رسد. در این حالت مواد معدنی موجود در مینای دندان به دلیل حمله اسید و باکتری‌ها به تدریج از بین می‌رود و در نهایت دندان سوراخ میشود و پوسیدگی ایجاد میشود. به علاوه ممکن است لکه‌های سفید در اثر مصرف قهوه، توتون و فرآورده‌های لکه کننده رنگ لکه‌های خارجی را به خود بگیرد.
علل زرد شدن دندان‌ها
دندان‌هایتان زرد شده است؟ دوست دارید لبخندتان را اصلاح کنید و از داشتن دندان‌هایی سفید و درخشان لذت ببرید؟ بهترین کار برای شروع این است که با بررسی رنگ دندان‌ها و عادت‌ها یا دیگر عامل‌های تغییر رنگ دندان، اهداف و نیازهای سفید کردن دندان را ارزیابی کنید. شایع‌ترین علل تغییر رنگ دندان‌ها عبارت است از:
- تغذیه: مصرف مواد غذایی سرشار از تانینس، مانند شراب قرمز یکی از علل زرد شدن دندان‌ها است. از جمله شایع‌ترین علل تغییر رنگ دندان‌ها می‌توان به مصرف نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، سودا و شراب اشاره کرد. این مواد وارد مینای دندان می‌شوند و به تغییررنگ درازمدت دندان‌ها دامن می‌زنند.
- استعمال دخانیات: سیگار کشیدن یکی از علل اصلی زرد شدن دندان‌ها است و لکه‌های ناشی از استعمال دخانیات بسیار مقاوم است. البته سیگاری‌ها می‌توانند زردی دندان‌ها را با ترک کردن سیگار و رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف کنند ـ رعایت بهداشت مستلزم دو بار مسواک زدن در روز، کشیدن نخ دندان و استفاده از فرآورده‌های سفید کننده مناسب است.
- بیماری: ابتلا به بعضی عارضه‌ها یا مصرف بعضی داروها نیز می‌تواند باعث زرد شدن دندان‌ها شود. بیمارانی که به دلیل ابتلا به سرطان سر یا گردن تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، ممکن است با زرد شدن یا لک شدن دندان‌ها مواجه شوند. به علاوه مصرف بعضی داروها، مانند داروهایی که برای درمان آسم و فشار خون بالا تجویز می‌شوند، نیز موجب زرد شدن دندان‌ها میشود.
- رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان: کوتاهی در رعایت بهداشت یکی از علل اصلی زرد شدن دندان‌ها است. البته حتی افرادی که در استفاده از مسواک و نخ دندان بسیار کوشا و دقیق هستند، نیز ممکن است صرفاً به دلیل بالا رفتن سن با تغییر رنگ دندان‌ها مواجه شوند.
- فلوراید: تماس بیش از اندازه با فلوراید یکی از علل اصلی زرد شدن دندان‌ها، به ویژه در کودکان به شمار می‌آید.
اگر علل فوق باعث زرد شدن دندان‌هایتان شده است و دیگر نمی‌توانید با خیال راحت بخندید، می‌توانید از روش‌ها و فرآورده‌های سفید کننده دندان استفاده کنید. علل زرد شدن دندان‌ها را قبل از شروع درمان در نظر بگیرید تا انتظاری واقعی از نتیجه درمان داشته باشید. حتماً قبل از هر اقدامی با دندانپزشک مشورت کنید و مطابق توصیه‌های ایشان عمل کنید.
انواع روش های بلیچینگ دندان
بلیچینگ در مطب دندانپزشکی
دندانپزشک ابتدا محلول اسیدی را روی دندان‌ها می‌زند و سپس عامل اکسید کننده را روی مینای دندان می‌زند. در مرحله بعد لیزر یا نور درخشان روی دندان‌ها تابانده میشود تا فرآیند سفید شدن دندان‌ها تسریع شود. بلیچینگ معمولاً در سه تا چهار جلسه انجام میشود و هر جلسه تقریباً 30 ـ 60 دقیقه طول می‌کشد تا رنگ مطلوب به دست بیاید. در تکنیک جدیدتری که بلیچینگ پاور گفته میشود، از پراکسید هیدروژن بسیار غلیظ به عنوان عامل سفید کننده استفاده میشود. بلیچینگ پاور نتیجه دلخواه را فقط پس از یک جلسه به دست می‌دهد. البته نتایج بلیچینگ موقتی است. دندان‌ها بعد از گذشت یک تا سه سال دوباره تیره میشود و تکرار درمان ضرورت می‌یابد.
بلیچینگ در خانه با تجویز پزشک
دندانپزشک پلاکی سفارشی را برای نگه داشتن مواد شیمیایی (پراکسید کاربامید یا پراکسید هیدروژن) تهیه می‌کند. برای انجام بلیچینگ کافی است که مواد شیمیایی را داخل پلاک بریزید و در مدت زمانی که دندانپزشک توصیه کرده است، هر روز به مدت یک یا دو هفته روی دندان‌ها بگذارید ـ مدت زمان باقی ماندن مواد شیمیایی روی دندان‌ها سی دقیقه تا چند ساعت است.
بلیچینگ دندان‌های با پالپ آسیب دیده
چنانچه پالپ آسیب دیده یا مرده باشد، دندان تیره میشود. دندانپزشک حفره پالپ را برای اصلاح این مشکل با عامل سفید کننده شستشو می‌دهد و هم‌زمان درمان کانال ریشه (عصب‌کشی) را نیز انجام می‌دهد. اگر لکه از بین نرود یا دندان بعد از اتمام عصب‌کشی تیره شود، دندانپزشک حفره پالپ را دوباره باز می‌کند و آن را چند دقیقه با عامل سفید کننده پر می‌کند و نور گرم را نیز روی آن می‌تاباند. ممکن است لازم باشد که این عمل چند بار تکرار شود. روش دیگر این است که دندانپزشک حفره پالپ را با محلول سفید کننده پر می‌کند و آن را موقتاً با مواد ترمیمی پر می‌کند. در این صورت لازم است که بیمار چند روز بعد برای تخلیه محلول سفید کننده و پر کردن دائمی دندان به مطب مراجعه کند.
کیت بلیچینگ بدون نسخه
اصول عملکرد این کیت‌ها و بلیچینگ تخصصی در مطب دندانپزشک یکسان است. بلیچینگ با شستشو با اسید شروع میشود، سپس ژل پراکسید هیدروژن روی دندان زده میشود و در نهایت دندان با رنگدانه سفید کننده پوشانده میشود.
مراقبت های بعد از بلیچینگ دندان
افراد بسیاری برای خلق لبخندی درخشان‌تر به درمان‌های سفید کننده دندان روی می‌آورند و این کار را در مطب توسط دندانپزشک یا در راحتی و آرامش خانه انجام می‌دهند. هرچند درمان بلیچینگ برای رسیدن به لبخند رویایی ضروری است، اما مراقبت‌های بعد از بلیچینگ نیز به همان اندازه برای سفید و سالم نگه داشتن دندان‌ها مهم است.
در ادامه با توصیه‌های مهم مربوط به مراقبت بعد از سفید کردن دندان‌ها آشنا می‌شوید.
غذاهای ممنوع بعد از بلیچینگ
بلیچینگ دندان درمان پرهزینه‌ای است، بنابراین بهتر است نهایت تلاشتان را بکنید تا دندان‌هایتان مدت‌های مدید سفید و بدون لکه بماند. 48 ساعت بعد از بلیچینگ دوران بسیار حیاتی و مهمی است و در این مدت باید بیشتر مراقب غذا خوردنتان باشید و از مصرف غذاهایی که باعث تغییر رنگ دندان میشود، خودداری کنید.
غذاهای ممنوع بعد از بلیچینگ دندان عبارت است از:
- چای و قهوه: این نوشیدنی‌ها دندان‌ها را به سرعت لک می‌کند.
- سس‌های تیره رنگ: مصرف سویا سس، سس گوجه فرنگی و سس باربکیو بعد از بلیچینگ ممنوع است.
- آب میوه
- شکلات تلخ: شکلات حاوی کافئین است و به همین دلیل دندان‌ها را لک می‌کند.
- غذاهای اسیدی: بعد از بلیچینگ لیمو، پرتقال و مرکبات دیگر میل نکنید. چون خوراکی‌های ترش یا اسیدی مینای دندان را ضعیف می‌کند.
طبق یک قاعده کلی تا 48 ساعت بعد از بلیچینگ دندان‌ها نباید نوشیدنی یا غذایی بخورید که باعث لک شدن پارچه سفید میشود.
اگر اصرار به نوشیدن سودا، قهوه یا دیگر نوشیدنی‌های تیره رنگ دارید، حداقل نوشیدنی‌ها را با نی بنوشید و از جرعه جرعه نوشیدن آنها خودداری کنید. وقتی از نی استفاده می‌کنید، مایعات تماس مستقیم با دندان‌ها پیدا نمی‌کند.
اما خوردن خوراکی‌های زیر بعد از بلیچینگ دندان‌ها هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند:
- سبزیجات سفید رنگ
- گوشت سفید
- نوشیدنی‌های بدون رنگ
- میوه‌های غیراسیدی
رعایت بهداشت دهان و دندان
بعد از سفید کردن دندان‌ها باید بیشتر از گذشته از دندان‌هایتان مراقبت کنید تا خدشه‌ای به لبخند زیبا و بدون نقصتان وارد نشود.
برای حفظ لبخند درخشانتان لازم است که کارهای زیر را هر چقدر می‌توانید در طول روز انجام دهید:
- دندان‌هایتان را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
- حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید تا پلاکی که بین دندان‌ها جمع شده است، پاک شود.
- دهانتان را حداقل روزی یک بار با دهانشویه ضدعفونی کننده شستشو دهید. به این ترتیب باکتری‌های عامل ایجاد پلاک را از بین می‌برید.
- حداقل یک یا دو بار در هفته از خمیردندان سفید کننده استفاده کنید. خمیردندان سفید کننده مانند نوعی درمان نگهدارنده عمل می‌کند و لکه‌های سطحی را که به مرور زمان ایجاد میشود، پاک می‌کند. به علاوه این کار کمک موثری به پیشگیری از تغییر رنگ دندان‌ها می‌کند.
- در دفعات دیگری که دندان‌هایتان را مسواک می‌زنید، از خمیردندان معمولی استفاده کنید.
درمان‌های نگهدارنده
نتیجه بلیچینگ دائمی نیست و ماندگاری نتایج به نوع درمان بلیچینگ انجام شده، سبک زندگی و تغذیه معمول بستگی دارد.
حتی اگر درمان بلیچینگ تخصصی را در مطب دندانپزشک انجام داده باشید، لازم است درمان نگهدارنده را تقریباً هر شش ماه یک بار به مدت دو سال تکرار کنید.
گاهی اوقات غذاها یا نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید، نتایج بلیچینگ را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در این صورت باید درمان نگهدارنده برای بازیابی درخشش طبیعی دندان‌ها انجام شود.
احتمالاً یکی از موثرترین روش‌ها برای مراقبت از دندان‌ها و سفید نگه داشتن دندان‌ها این است که ویزیت‌های دوره‌ای دندانپزشکی را فراموش نکنید.
مراجعه به دندانپزشک اتفاقی نیست که از آن بترسید یا خجالت بکشید. مراجعه به دندانپزشکی برای حفظ سلامتی دندان‌های مرواریدگون و درخشانتان ضروری است و کمک می‌کند تا سال‌ها از داشتن لبخندی زیبا لذت ببرید.
