تحلیل رفتن لثه و درمان آن با جراحی پیوند لثه

لثه به دلایل مختلفی از جمله مسواک زدن نامناسب یا بیماری لثه تحلیل می‌رود. شاید علت تحلیل رفتن لثه خارج از کنترل بیمار باشد، اما دندانپزشک عامل‌های موثر در بروز این مشکل را قبل از درمان توضیح می‌دهد. دندانپزشک در جراحی پیوند لثه ریشه‌های نمایان و بدون محافظ را پوشش می‌دهد تا از آنها در برابر پوسیدگی محافظت کند، حساسیت دندانی را کاهش دهد و طرح لبخند را اصلاح کند. جراحی پیوند لثه چه به منظور بهبود عملکرد، چه با هدف زیباسازی لبخند انجام شود، بیمار را از مزیت داشتن لبخندی زیباتر و سلامت بیشتر لثه‌ها برخوردار می‌کند تا بیمار هنگام صحبت کردن و غذا خوردن مشکلی نداشته باشد و با اعتماد به نفس لبخند بزند.

تحلیل لثه چیست

اگر احساس می‌کنید که بعضی دندان‌هایتان بلندتر شده یا مرتب به گرما و سرما حساسیت نشان می‌دهد، احتمال دارد که تحلیل رفتن لثه‌هایتان شروع شده باشد و بخشی از ریشه دندان نمایان شده باشد. تحلیل لثه به صورت پاکت‌های عمیقی نمودار می‌شود که باکتری‌ها در آنجا رشد می‌کنند و به استخوان نگهدارنده دندان آسیب می‌زنند. چون لثه از روی دندان عقب می‌رود، دندان بلندتر به نظر می‌آید. در مراحل بعدی دندان لق می‌شود، می‌افتد یا در نهایت توسط دندانپزشک کشیده می‌شود. تحلیل رفتن لثه معمولاً به تدریج و به آهستگی رخ می‌دهد. جراحی پیوند لثه که به منظور درمان لثه تحلیل رفته انجام می‌شود، از تحلیل رفتن بیشتر بافت لثه جلوگیری می‌کند. رعایت بهداشت دهان و دندان و نوشیدن آب کافی و خوردن غذای سالم نیز به پیشگیری از تحلیل لثه کمک می نماید.

علل

بیماری‌ لثه یکی از شایع‌ترین علل تحلیل لثه محسوب می‌شود. کوتاهی در رعایت بهداشت دهان و دندان، نقص ژنتیکی، تغییرات هورمونی، دیابت و دیگر بیماری‌ها احتمال عفونت اولیه لثه را افزایش می‌دهد. دراین بین نتایج بعضی پژوهش‌ها بیانگر آن است که سیگاری‌ها چهار برابر بیش از غیرسیگاری‌ها در معرض ابتلا به بیماری لثه قرار دارند. اکثر فراورده‌های توتون و تنباکو فرد را مستعد بیماری لثه می‌کند. مسواک زدن به شیوه نامناسب یا شدید، تحمیل نیروی شدید بر دندان‌ها در اثر دندان قروچه یا روی هم فشار دادن فک‌ها و وارد شدن نیروهای  غیرعادی بر دندان‌ها در اثر نامرتب بودن دندان‌ها و اختلال‌های بایت نیز از دیگر علل تحلیل رفتن لثه محسوب می‌شود. به خاطر داشته باشید که سوراخ کردن لب و زبان نیز باعث ساییدگی و تحریک لثه می‌شود و بافت لثه را به تدریج از بین می‌برد.

درمان تحلیل لثه با پیوند لثه

اگر تحلیل رفتن لثه نتیجه جمع شدن جرم و بیماری لثه باشد، دندانپزشک جرم‌گیری را به عنوان نخستین اقدام برای متوقف کردن تحلیل لثه پیشنهاد می‌دهد. جرم گیری یا تصحیح سطح ریشه درمانی است که به منظور زدودن جرم و پلاک باکتریایی از روی دندان و سطوح ریشه انجام می‌شود تا لثه‌ها التیام یابند و از تحلیل رفتن بیشتر آنها جلوگیری شود.  اگر تحلیل لثه شدید باشد، جراحی پیوند لثه توصیه می‌شود. متخصصان معتقداند که جراحی پیوند لثه علاوه بر ترمیم ناحیه زخم شده از عفونت نیز پیشگیری می‌کند. دندانپزشک مقدار کمی از بافت جدید را در ناحیه‌ای قرار می‌دهد که بافت لثه کمی دارد یا لثه آن کاملاً از بین رفته است. جراحی پیوند لثه معمولاً برای جلوگیری از بیشتر شدن تحلیل لثه یا پوشاندن سطوح ریشه نمایان و بدون محافظ دندان‌ها توصیه می‌شود. بافت مورد استفاده در این درمان از منابع مختلفی تهیه می‌شود، اما معمولاً از کام یا سقف دهان خود بیمار گرفته می‌شود. دندانپزشک ناحیه اهدا کننده بافت را بی‌حس می‌کند، پیوند مورد نظر را برمی‌دارد و سپس زخم ایجاد شده را با نخ‌هایی باریک‌تر از تار مو با ظرافت بخیه می‌زند. جراحی پیوند لثه توسط متخصص لثه یا دندانپزشک عمومی آموزش دیده در این زمینه معمولاً در مطب دندانپزشکی و تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. بیمار آرام بخش ملایمی دریافت می‌کند تا اضطراب و ناراحتی‌اش در طول درمان به حداقل برسد. همچنین چون بیمار خواب آلود است، باید هماهنگی لازم را انجام دهد تا فردی همراه وی باشد و ایشان را پس از اتمام عمل به منزل برساند.

مزایای پیوند لثه

جراحی پیوند لثه علاوه بر متوقف کردن فرایند تحلیل لثه و تحلیل استخوان حساسیت دندان، به ویژه به غذاهای گرم و سرد، را کاهش می‌دهد و از ریشه‌های دندان در برابر پوسیدگی ریشه محافظت می‌کند. پیوند لثه خط لثه را هموارتر می‌کند و بیمار می‌تواند با اعتماد به نفس بیشتر لبخند بزند و صحبت بکند.

انواع پیوند لثه

بسیاری از بیماران بنا به دلایل زیبایی جراحی پیوند لثه را انجام می‌دهند. اگر دندان‌ها بیش از حد بزرگ شده باشد و بیمار لبخند خود را دوست نداشته باشد، پیوند لثه اعتماد به نفس و زیبایی از دست رفته را برمی‌گرداند. در جراحی پیوند لثه از سه نوع پیوند استفاده می‌شود.

پیوند بافت همبند لثه

پیوند بافت همبند لثه متداول‌ترین روش جراحی پیوند لثه است که برای درمان یک یا چند ناحیه تحلیل رفته لثه انجام می‌شود. دندانپزشک برای درمان ریشه نمایان و بدون محافظ باریکه‌ای از پوست سقف دهان را جدا می‌کند، نمونه‌ای از بافت زیر آن را برمی‌دارد و سپس بافت بریده شده را روی ناحیه تحلیل رفته بخیه می‌زند. بافت فعلی لثه در کنار بافت پیوند زده شده رشد می‌کند و خط لثه جدید ایجاد می‌شود.

پیوند لثه آزاد

دندانپزشک بافت پیوندی را مستقیماً از سقف دهان برمی‌دارد و به ناحیه مورد نظر پیوند می‌زند. این روش برای بیمارانی کاربرد دارد که بافت لثه بسیار نازک دارند. پیوند لثه آزاد مشابه پیوند بافت همبند است، با این تفاوت که بافت پیوندی مستقیماً از سقف دهان گرفته می‌شود.

پیوند پدیکل

نمونه پیوند از بافت نزدیک دندان نیازمند پیوند لثه گرفته می‌شود و بهترین روش برای بیمارانی است که از بافت لثه کافی برخوردار هستند. برخی دندانپزشکان گاهی بافت پیوندی را از بانک بافت تهیه می‌کنند یا از مواد سنتزی استفاده می‌کنند.

مراقبت پس از جراحی پیوند لثه

به بیمار توصیه می‌شود که تا 24 ساعت پس از عمل استراحت کند و سر را هنگام خوابیدن اندکی بالا نگه دارد. خوردن غذاهای سفت در این مدت ممنوع است. چنانچه بافت پیوندی از کام (سقف دهان) گرفته شده باشد، استنت یا محافظ در اختیار بیمار گذاشته می‌شود تا در دوران التیام از کام محافظت شود. رعایت بهداشت دهان و دندان پس از جراحی پیوند لثه اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند، چون به این ترتیب می‌توان از بروز ناراحتی‌های لثه در آینده جلوگیری کرد. بیمار باید دندان‌ها را با خمیردندان فلوراید مسواک بزند، بین دندان‌ها را نخ بکشد، رژیم غذایی سالم داشته باشد و به طور مرتب برای جرم گیری و ویزیت به دندانپزشک مراجعه کند. حفظ سلامت لثه‌ها برای داشتن لبخندی زیبا و دندان‌هایی سالم ضروری است.