ایمپلنت‌های دندانی با بازیابی توانایی جویدن و غذا خوردن مناسب و همچنین بازگرداندن عزت نفس به افراد، تغییرات بزرگی در زندگی آنها ایجاد می‌کنند. در چند دهه گذشته، پیشرفت‌های بسیاری در زمینه مراقبت‌های دندانی ایجاد شده است. با این حال همچنان میلیون‌ها نفر به دلیل پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتال یا آسیب‌های دندانی، دندانهای خود را از دست می‌دهند. برای یک مدت طولانی، تنها گزینه برای افرادی که دندان خود را از دست می‌دهند گذاشتن بریج و دندان مصنوعی بود. جراحی ایمپلنت دندان با افزودن یک گزینه مناسب دیگر، این انتخاب‌ها را تغییر داده است.
نحوه انجام جراحی ایمپلنت دندان بستگی به نوع ایمپلنت و وضعیت استخوان فک شما دارد. دندانپزشکان گزینه ایمپلنت دندان را به بیمارانی پیشنهاد می‌دهند که به یک راه حل دائمی برای دندانهای از دست رفته یا آسیب دیده خود احتیاج دارند. ما در این مقاله می‌خواهیم راه حل ایمپلنت دندان را به عنوان یک گزینه درمانی، تشریح کنیم.
نصب و کاشت ایمپلنت‌های دندانی به دلیل نیاز به آموزش و تحصیلات تخصصی، به بهترین وجه توسط یک جراح آموزش‌دیده انجام میشود. ایمپلنت دندان نوعی جراحی دهان است که امروزه در سراسر جهان انجام میشود. مهمترین چیز این است که دریافت کنندگان درمان ایمپلنت در سراسر جهان به طور فزاینده‌ای از تصمیم خود برای انجام این نوع از جراحی دهان و دندان راضی هستند. دکتر صالحیان بعد از معاینه دقیق، در صورت لزوم بهترین روش کاشت ایمپلنت دندان را به شما پیشنهاد خواهند کرد.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت دندان، جایگزینی برای ریشه دندان است. ایمپلنت میتواند باعث ایجاد پایه محکمی برای دندانهای ثابت (دائمی) یا دندانهای جایگزین متحرک (مانند پروتز یا بریج) ایجاد کند. ایمپلنت با عمل جراحی در استخوان فک شما قرار می‌گیرد، از تیتانیوم ساخته شده است و عملکردی مشابه ریشه دندان از دست رفته یا آسیب دیده دارد. تیتانیوم با استخوان فک شما جوش می‌خورد و از این رو هیچ گونه لغزشی ندارد، سر و صدا ایجاد نمی‌کند و باعث آسیب دیدگی استخوان نمی‌شود. موادی که ایمپلنت‌ها از آن ساخته شده‌اند، بسیار قوی هستند و مانند دندانهای شما به راحتی پوسیده نمی‌شوند.
مراحل جراحی کاشت ایمپلنت
عمل جراحی کاشت ایمپلنت دندان معمولاً یک عمل سرپایی است که به صورت مرحله‌ای انجام میشود و مستلزم یک دوره بهبودی در بین مراحل انجام آن است. فرایند کامل آن میتواند چندین ماه طول بکشد. بیشتر این زمان برای درمان و انتظار برای رشد استخوان جدید در فک، اختصاص داده میشود.
کاشت ایمپلنت دندان شامل مراحل متعددی است:
- برنامه ریزی
- برداشتن دندان آسیب دیده
- آماده کردن استخوان فک (پیوند استخوان) در صورت نیاز
- کاشت ایمپلنت دندان
- رشد استخوان و بهبودی
- نصب تکیه گاه
- قرار دادن دندان مصنوعی
قدم اول: برنامه ریزی
فرایند برنامه ریزی برای کاشت ایمپلنت دندان بسته به شرایط خاص شما، میتواند مستلزم همکاری چندین متخصص از جمله جراح فک و صورت، دندانپزشک متخصص در درمان ساختارهایی از دندان مانند لثه و استخوان و دندانپزشک متخصص در طراحی دندان مصنوعی و در برخی موارد متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) است.
از آنجا که فرایند کاشت ایمپلنت دندان مستلزم انجام چندین عمل جراحی است، شما باید هنگام آماده شدن برای این فرآیند تحت ارزیابی کامل قرار بگیرید:
- معاینه کامل دندانپزشکی– در معاینه کامل از عکس برداری با اشعه ایکس از دندان و تصاویر سه بعدی و مدل‌هایی از دندان‌ها و فک شما استفاده میشود.
- بررسی سابقه پزشکی- شما باید درباره هرگونه بیماری قبلی و داروهای مصرفی خود از جمله داروهای تجویز شده و بدون نسخه و همچنین مکمل‌های غذایی با پزشک خود صحبت کرده و تمام این موارد را به او اطلاع دهید. اگر بیماری قلبی خاصی دارید یا دارای ایمپلنت‌های ارتوپدی هستید، ممکن است پزشک برای جلوگیری از عفونت، مصرف آنتی بیوتیک قبل از عمل جراحی را توصیه کند.
- برنامه درمانی- پزشک با در نظر گرفتن عواملی مانند تعداد دندان‌هایی که به تعویض احتیاج دارند و وضعیت استخوان فک شما و دندانهای باقیمانده، یک برنامه درمانی متناسب با شرایط فردی شما ارائه می‌کند. این برنامه درمانی شامل همکاری تیمی از متخصصان است که بر اساس گزینه ایمپلنت مناسب برای شما، مراقبت‌های پزشکی هماهنگ را ارائه می‌کنند.
گزینه‌های بی‌حسی و بیهوشی
برای کنترل درد در طول عمل جراحی، گزینه‌های موجود شامل بی‌حسی موضعی، دریافت آرامبخش یا بیهوشی عمومی هستند. شما با کمک دندانپزشک متخصص خود درباره این موضوع تصمیم می‌گیرید. تیم مراقبت‌های دندانپزشکی بر اساس گزینه‌ای که انتخاب می‌کنید، دستورالعمل‌های لازم قبل از عمل درباره خوردنی و آشامیدنی‌ها را به شما می‌دهند. اگر از داروی آرامبخش یا بیهوشی عمومی استفاده کنید، باید به شکلی برنامه ریزی کنید که فردی پس از عمل جراحی شما را به خانه برساند و در تمام طول آن روز استراحت کنید.
مرحله ۲: نسل ایمپلنت دندان (ریشه دندان)
ریشه دندان یک قطعه تیتانیومی کوچک است که در حفره استخوانی موجود در قسمت دندان از دست رفته قرار می‌گیرد. جراح دهان و دندان، برشی ایجاد می‌کند تا لثه شما باز شده و استخوان در معرض دید قرار بگیرد. سپس حفره‌هایی در استخوان ایجاد میشود که ایمپلنت فلزی در آنها قرار گرفته و در عمق استخوان محکم میشود. وقتی استخوان فک بهبود پیدا کند، رشد می‌کند و پایه فلزی کاشته شده در استخوان فک محکم میشود. این دوره بهبودی میتواند ۶ هفته یا چند ماه طول بکشد.
مرحله اختیاری: پیوند استخوان
اگر استخوان فک شما تراکم لازم را نداشته باشد یا آنقدر نرم باشد که نتواند ایمپلنت را در خود حفظ کند، ممکن است در این مرحله به پیوند استخوان احتیاج داشته باشید. هنگام جویدن فشار زیادی به استخوان فک وارد میشود، بنابراین استخوان باید بتواند ایمپلنت را پشتیبانی کند. پیوند استخوان یک پایه محکم برای ایمپلنت ایجاد می‌کند.
چندین گزینه برای مواد پیوند استخوان وجود دارد مانند پیوند طبیعی استخوان با استفاده از استخوان موجود در محل دیگری از بدن شما یا پیوند استخوان مصنوعی با استفاده از یک ماده جایگزین استخوان که به قدری قوی است که میتواند از ساختارهای جدید استخوانی حمایت کند. پزشک درباره گزینه مناسب، اطلاعات لازم را به شما خواهد داد.
ممکن است چندین ماه طول بکشد تا پیوند استخوان به اندازه کافی برای پشتیبانی از ایمپلنت دندان، استخوان فراهم کند. مدت زمان مورد نیاز، به میزان پیوند استخوان مورد نیاز شما بستگی دارد که وضعیت استخوان فک شما تعیین کننده آن است.
مرحله سوم: نصب تکیه گاه (اباتمنت)
هنگامی که ایمپلنت به استخوان فک متصل میشود، یک پایه اتصال کوچک به نام تکیه گاه (اباتمنت) به پایه ریشه کاشته شده وصل میشود. تکیه گاه باعث ایمن نگه داشته شدن دندان جدید میشود. نصب تکیه گاه معمولاً با بی‌حسی موضعی و به صورت سرپایی انجام میشود. جراح دهان و دندان برای نصب تکیه گاه، شما را باز می‌کند تا ایمپلنت دندان در معرض دید قرار بگیرد؛ سپس تکیه‌گاه را به اینترنت دندان متصل می‌کند و بافت لثه اطراف تکیه گاه (اما نه روی آن) را می‌بندد.
گاهی اوقات تکیه گاه همزمان با نصب ایمپلنت دندان وصل میشود. هنگام نصب دندان مصنوعی، قسمتی از تکیه‌گاه در بالای خط لثه قابل مشاهده است. اگر از این موضوع خوشتان نمی‌آید، می‌توانید اباتمنت را در یک عمل جراحی جداگانه، مدتی نزدیک به زمان قرار دادن دندان مصنوعی، نصب کنید. پس از نصب تکیه گاه معمولاً دو هفته طول می‌کشد تا لثه‌های شما برای اتصال دندان بهبود پیدا کنند.
مرحله چهارم: ساخت و نصب دندان مصنوعی
پس از بهبودی لثه، پزشک مرحله ساخت و نصب دندان مصنوعی را آغاز می‌کند. تا زمانی که استخوان فک شما به قدری قوی نباشد که بتواند از دندان جدید پشتیبانی کند، تاج دندان نصب نمی‌شود. در طول این مدت پزشک شما رنگ دندانهای جدید را با دندانهای طبیعی شما مطابقت می‌دهد. دندان جدید ظاهر، احساس و عملکردی مشابه دندانهای طبیعی شما خواهد داشت. شما می‌توانید دندان مصنوعی را انتخاب کنید که قابل جدا شدن و جابجایی یا دائمی و ثابت باشد.
- دندان متحرک – دندان مصنوعی متحرک مشابه یک پروتز متحرک معمولی است. این دندان‌ها مانند دندانهای مصنوعی به نظر می‌رسند که توسط لثه‌های پلاستیکی صورتی احاطه شده‌اند. این دندان‌ها روی یک قاب فلزی وصل می‌شوند که به تکیه گاه ایمپلنت متصل میشود و دندان را محکم در جای خود نگه می‌دارد و سپس می‌توان به راحتی آن را برای تمیز کردن روزانه از جای خود خارج کرد.
- دندان مصنوعی ثابت– دندانهای مصنوعی ثابت با استفاده از پیچ یا سمنت به طور دائمی روی تکیه‌گاه ایمپلنت متصل می‌شوند. به طور معمول یک تاج روی ایمپلنت دندان متصل میشود. با این حال به دلیل قدرت ایمپلنت‌ها می‌توان چندین دندان از دست رفته را با یک ایمپلنت و چندین پل متصل به یکدیگر، جایگزین کرد.
مرحله پنجم: پس از عمل جراحی
مهم است که پس از عمل جراحی ایمپلنت دندان، تمام دستورالعمل‌های پس از عمل را با دقت دنبال کنید و تمام داروها را طبق دستورالعمل داده شده مصرف کنید. در بیشتر موارد پس از قرار دادن ایمپلنت دندان، یک استوانه فلزی کوچک (تکیه گاه) از لثه بیرون زده است. مراقب باشید تا از آسیب رساندن به این ناحیه یا جویدن مستقیم روی آن خودداری کنید. همچنین ممکن است چندین بخیه داشته باشید. مراقب باشید که مزاحم بخیه‌ها نشوید و همچنین مصرف آنتی بیوتیک‌ها و استفاده از دهانشویه‌های تجویز شده پس از روز جراحی را در نظر داشته باشید.
در برخی موارد نادر ممکن است سیلندر فلزی (تکیه گاه) شل شود. در چنین شرایطی خود ایمپلنت دندان مشکلی ندارد اما باید مراقب باشید تا اباتمنت را قورت ندهید. اباتمنت را پیش خود نگه دارید. این وضعیت یک مورد اورژانسی نیست اما با مطب ما تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری به شما داده شود. در صورت افتادن اباتمنت، مراقب باشید که ناحیه تحت درمان را به صورت مکرر شستشو داده و تمیز نگه دارید.
بلافاصله پس از عمل جراحی
گاز بانداژ را با فشار، محکم روی ناحیه ایمپلنت دندان قرار داده و در همان جا نگه دارید. گاز پانسمان را پس از حدود ۳۰ دقیقه بردارید. در صورت ادامه خونریزی زیاد، یک گاز بانداژ جدید را جایگزین کنید و دوباره محکم گاز بگیرید. از شستشوی شدید یا جویدن زیاد در نواحی جراحی شده خودداری کنید. این امر ممکن است با از بین بردن لخته خون ایجاد شده، باعث افزایش خونریزی شود. در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی ایمپلنت دندان، توصیه میشود رژیم مایع یا نرم داشته باشید. پس از ۲۴ ساعت می‌توانید رژیم غذایی خود را توسعه دهید اما مراقب باشید که از جویدن مستقیم در محل ایمپلنت خودداری کنید. از خوردن غذاهای تند یا خشک خودداری کنید. قبل از برطرف شدن کامل بی‌حسی موضعی، داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید.
در روز عمل، فعالیت‌های خود را محدود کرده و به تدریج به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. شما می‌توانید در قسمت‌های پایین صورت که ایمپلنت در آن ناحیه قرار گرفته است از بسته‌های یخ استفاده کنید. در ۴۸ ساعت اول پس از عمل جراحی از یخ برای کاهش تورم استفاده میشود و شما می‌توانید تا حد امکان به صورت مداوم از آن استفاده کنید.
خونریزی
خونریزی خفیف و قرمزی بزاق پس از کاشت ایمپلنت دندان، شایع و عادی است. در صورت وجود خونریزی زیاد، لخته‌های خون قدیمی را به آرامی از دهان پاک کرده و سپس یک گاز جدید تمیز روی ناحیه جراحی شده قرار دهید و ۳۰ تا ۴۰ دقیقه محکم گاز بگیرید. این کار را هر ۳۰ تا ۴۰ دقیقه تکرار کنید. در صورت ادامه خونریزی، به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه یک کیسه چای مرطوب شده با آب سرد را محکم گاز بگیرید. کیسه‌های چای را به آرامی برداشته و ناحیه جراحی شده را به حال خود بگذارید. در صورت ادامه خونریزی بیش از حد، برای دریافت دستورالعمل‌های بیشتر با مطب پزشک تماس بگیرید. همچنین در صورت ادامه خونریزی از صحبت کردن و جویدن زیاد خودداری کنید.
تورم
پس از هرگونه عمل جراحی، از جمله عمل جراحی قرار دادن ایمپلنت دندان، ایجاد تورم طبیعی است. میزان تورم متفاوت بوده و به میزان عمل جراحی و شرایط بیمار بستگی دارد. تورم در اطراف دهان و فک و گونه‌ها و زیر چشم‌ها غیرعادی نیست. تورم معمولاً حداکثر دو تا سه روز پس از کاشت ایمپلنت دندان به حداکثر می‌رسد. تورم را می‌توان با استفاده فوری از کیسه‌های یخ در ۴۸ ساعت اول پس از عمل کاهش داد. کیسه‌های یخ را باید خارج از محل جراحی ایمپلنت دندان قرار دهید. تا حد امکان، یخ را روی ناحیه جراحی شده نگه دارید. همچنین صاف نشستن و اجتناب از دراز کشیدن در روز اول پس از جراحی میتواند به کاهش میزان تورم کمک کند.
درد
لطفاً برای مدیریت درد به برگه داروهای مسکنی که توسط مطب ما برای شما تجویز شده است مراجعه کنید. این اطلاعات شامل دستورالعمل‌هایی درباره نحوه مدیریت درد و ناراحتی‌های پس از عمل هستند.
بهداشت دهان و دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا به کاهش احتمال عفونت کمک می‌کند. شما باید از روز جراحی ایمپلنت دندان، شستشوی بسیار مداوم را آغاز کنید اگر برای شستشوی دهان نسخه یا دستورالعمل خاصی به شما داده شده است، آنها را دنبال کنید. در صورت عدم تجویز دستورالعمل یا نسخه، دو بار در روز به آرامی با آب نمک گرم دهان خود را شستشو دهید. شما می‌توانید یک روز پس از جراحی ایمپلنت دندان، دندانهای خود را مسواک بزنید اما مراقب باشید تا به ناحیه‌ای که جراحی روی آن انجام شده است، صدمه نزنید.
رژیم غذایی
اگر برای کاشت ایمپلنت دندان از داروی آرامبخش IV بخش یا بیهوشی عمومی استفاده شده است، باید ابتدا مایعات مصرف کنید. در صورت تحمل بیشتر می‌توانید رژیم غذایی خود را به مواد جامد بیشتر نزدیک کنید. با این حال بهتر است مراقب باشید که مستقیماً عمل جویدن را روی محل نصب ایمپلنت انجام ندهید؛ مگر اینکه دستور دیگری به شما داده شده باشد. برای جلوگیری از کم آبی بدن، اطمینان حاصل کنید که مایعات و تغذیه کافی دریافت می‌کنید.
تهوع و استفراغ
ممکن است برخی از بیماران پس از دریافت آرامبخش IV یا داروی بیهوشی عمومی، احساس تهوع و استفراغ داشته باشند. برای جلوگیری از این مشکل داروهای خود را با معده خالی مصرف نکنید. از مایعات گازدار شفاف مانند معجون زنجبیل، جرعه جرعه بنوشید. در صورت امکان تا زمان برطرف شدن حالت تهوع، داروهای خود را کنار بگذارید. سعی کنید با مصرف مایعات، هیدرات باقی بمانید. گاهی اوقات حالت تهوع بیماران ناشی از داروهای مسکن تجویز شده، به ویژه داروهای مسکن قوی‌تر مانند هیدروکودون یا اکسی کدون (Norco یا Percocet) است. سعی کنید مصرف داروهای مسکن را متوقف کنید تا ببینید که تهوع از بین می‌رود یا خیر. در صورت ادامه یافتن تهوع و استفراغ برای دریافت دستورالعمل‌های بیشتر با مطب ما تماس بگیرید.
کبودی و تغییر رنگ
ممکن است برخی از بیماران پس از عمل جراحی ایمپلنت دندان، متوجه کبودی یا تغییر رنگ در نواحی کاشت ایمپلنت دندان شوند. کبودی و تغییر رنگ پس از عمل جراحی طبیعی است و ممکن است از بین رفتن آن چندین روز طول بکشد.
تنگی فک یا محدودیت در باز کردن دهان
این امر پس از عمل جراحی کاشت ایمپلنت دندان طبیعی است و با گذشت زمان بهبود پیدا کرده و برطرف میشود. گاهی اوقات ممکن است تمرینات ورزشی به شما آموزش داده شود که به افزایش میزان باز شدن فک شما کمک می‌کنند.
سرگیجه یا احساس سبکی سر
پس از دریافت آرامبخش IV یا بیهوشی عمومی، برخی از بیماران هنگام ایستادن احساس سرگیجه و سبکی سر دارند. از یک نفر بخواهید که ۲۴ ساعت پس از عمل را در کنار شما بماند. به سرعت از حالت نشسته یا دراز کشیده خارج نشوید و اطمینان حاصل کنید که با مصرف مایعات، آب بدن خود را حفظ می‌کنید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن میتواند روند بهبودی را با اختلال مواجه کرده و درد بیشتری را پس از جراحی به همراه داشته باشد. برای اطمینان از بهبودی کامل تا حد امکان پس از عمل جراحی ایمپلنت دندان از کشیدن سیگار خودداری کنید.
